Ze mijdt winkelruiten en staat om vijf uur op om maar ‘enigszins toonbaar’ op haar werk te verschijnen. Lara (24) lijdt aan body dysmorphic disorder: ingebeelde lelijkheid.
‘Ik weet nog precies wanneer het begon. Ik was dertien en mijn beste vriend, de jongen op wie ik al een jaar hevig verliefd was, vertelde me dat hij een ander meisje uit mijn klas verkering had gevraagd. ‘Maar wij blijven gewoon vrienden hoor,’ zei hij. ‘Met jou kan ik lachen. Ze is alleen knapper dan jij.’ Ik wist niet wat ik moest zeggen, maar mijn hart brak in honderd stukken. Nu is het natuurlijk niet heel uitzonderlijk dat je als puber onzeker bent over je uiterlijk, maar zelfs toen de verhoudingen in mijn gezicht wat meer in balans kwamen en mijn beugel eruit ging, vond ik mezelf nog steeds niet om aan te zien.’
‘Ik keek naar de serie als een wetenschapper die een zeldzaam insect probeerde te ontleden’
‘Vanaf dat ik een jaar of zeventien was, heb ik vaak gehoord dat ik op Sarah Jessica Parker lijk, Carrie uit Sex and
the city, en dat hielp ook niet echt. Ik keek naar herhalingen van de serie met de blik van een wetenschapper die een zeldzaam insect probeerde te ontleden, me afvragend hoe anderen naar mij zouden kijken. Ik zag zelf ook dat ik op haar leek, maar de gelijkenis zat naar mijn idee voornamelijk in de asymmetrische gelaatstrekken, de gezichtsvorm van een banaan, de kleine rattenoogjes en de grove aardappelneus. Je begrijpt al dat ik haar ook niet echt knap vond.’
‘Maar waar de som van al die delen bij Sarah Jessica nog een soort van sexy uitstraling opleverde, ontbrak die bij mij volledig. En daarbij had ik ook niet haar mooie, weelderige blonde krullen, maar een pierig bosje melkboerenhondenhaar.’
Stappen? Nee dank je
‘Ik kon mijn eigen aanblik niet eens verdragen en begon steeds langer voor de spiegel te staan voordat ik naar buiten durfde. Feestjes en stapavonden met vriendinnen waren een hel. Ik stond uren in de badkamer te make-uppen voordat ik het gevoel had dat ik anderen mijn aanblik ‘kon aandoen’, maar het allerliefst verzon ik een smoes
om een afspraak te kunnen afzeggen.’
‘Ik wilde niet meer met mijn vriendinnen omgaan; zij waren allemaal veel te knap’
‘Uiteindelijk vroeg niemand me meer mee, ik haakte toch altijd af. Ik wilde liever ook niet meer met mijn vriendinnen omgaan. Dat vond ik te confronterend. Zij waren allemaal zo knap, en het enige wat ik de hele tijd kon denken was: waarom kan ik er niet zo uitzien? Ik werd een heel zuur mens omdat ik me voortdurend tekort gedaan
voelde. Waar had ik het aan verdiend dat ik zo lelijk was? Ik was altijd heel sportief geweest en zat al vanaf mijn zesde op hockey en tennis, maar sporten durfde ik op een gegeven moment ook niet meer. Dan ging ik namelijk zweten en ging mijn make-up eraf.’
‘Ik bestelde stripjes die je ogen groter doen lijken en droeg een pruik’
‘Na een tijdje stond ik al om vijf uur op, want dan had ik genoeg tijd op mijn make-up perfect aan te brengen voordat ik naar school en later naar mijn werk moest. Ik gebruikte geen gewone make-up, maar speciale theatermake-up waarmee ik door middel van licht en donker bepaalde dingen in mijn gezicht kon verdoezelen. Urenlang keek ik naar make-uptutorials om mijn routine te perfectioneren.’
‘Ook bestelde ik op Ali Express speciale stripjes die door Aziatische vrouwen worden gebruikt om hun ogen groter te laten lijken. Die plak je op je bovenooglid, waardoor je oog verder open komt te staan. Knipperen ging dan lastiger en ik kreeg vaak last van branderige ogen, maar dat had ik ervoor over. Ik heb ook nog een tijdje een pruik gedragen, maar daarvan kreeg ik eczeem, dus in plaats daarvan was ik uren in de weer met droogshampoo, rollers en bussen haarlak om het nog wat te laten lijken.’
‘Spiegels en winkelruiten waren horror voor mij. Ik kon er niet tegen als ik mezelf ineens zag zonder dat ik me daar psychisch op had voorbereid. En daglicht en het licht in winkels vond ik ook afschuwelijk. Zo onflatteus.’
Steeds meer dwangneuroses
‘Ik trok me steeds meer terug en hield bijna geen vriendin meer over. Daardoor werd mijn sociale leven heel beperkt. Mijn ouders maakten zich zorgen en probeerden me soms uit de badkamer te krijgen voordat ik mijn hele make-upritueel had afgewerkt, maar dan werd ik hysterisch. Ze wisten niet wat ze moesten doen om me ervan te overtuigen dat ik niet lelijk was. Ik geloofde ze toch niet. Ze zeiden wel dat ik mooi was, maar ik dacht dat ze glashard tegen me logen. Natuurlijk moesten ze dat wel zeggen: het waren mijn ouders! Maar ik kon zelf ook in de spiegel kijken en zag toch zeker heus wel dat ik een lelijk gedrocht was.’
‘Ik zag toch zeker heus wel dat ik een lelijk gedrocht was’
‘Regelmatig werd ik kwaad op mijn ouders omdat ik liever had dat ze eerlijk waren. Dat zij dat in hun ogen ook waren, ging er bij mij niet in. Ik ging steeds minder de deur uit als het niet strikt noodzakelijk was en ontwikkelde diverse dwanghandelingen en rituelen. Mijn ouders stuurden me naar een psycholoog, want die dwang bestond inmiddels niet meer alleen uit het urenlang make-uppen, maar ook mijn kleding moest bijvoorbeeld helemaal glad op mijn lichaam zitten. Ik trok zo drie sporttopjes en corrigerende slips over elkaar aan om ervoor te zorgen dat er niets bewoog of heen en weer wiebelde.’
Het hele verhaal lees je in de VIVA-Real life Special: De 7 hoofdzonden. Deze special ligt nu in de winkel of kan je via onderstaande link bestellen.
»BESTEL VIVA ONLINE | KLIK HIER«
Tekst: Vivienne Groenewoud | Beeld: iStock
Het bericht Lara lijdt aan body dysmorphic disorder: ‘Ik, niet lelijk? Dat zal ik nooit geloven’ verscheen eerst op V!VA - Niets te verbergen.