Amber Vineyard is ‘moeder’ van House of Vineyard, Nederlands eerste ballroomhouse, waar lhbtq+’ers kunnen shinen. Reden voor Pride om haar ambassadeur te maken. Een gesprek over voguen, vrouwelijkheid en gekozen familie. Tekst: Iris Vandemoortele | Foto’s: Tom ten Seldam Vijf jaar geleden creëerde de Amerikaanse Amber Vineyard in Nederland het House of Vineyard, naar voorbeeld van de houses van de ballroomscene in New York (zie p. 24). Deze houses zijn groepen gekozen familie-leden, met aan het hoofd vaak een ‘moeder’ – in dit geval Amber. Haar kids zijn lhbtq+-jongeren die deelnemen aan balls: extravagante wedstrijden in voguen en poseren. De ballroomscene vormt een veilige omgeving voor hen die niet voldoen aan de gangbare maatschappelijke idealen in seksuele voorkeur, gender, ras en schoonheid. Tijdens de balls kunnen zij hun meest glamorous en creatieve zelf zijn. Dankzij Ambers pioniersgeest zijn er nu al zo’n vijftien houses in Nederland. Maar ze doet meer. Zo presenteert ze evenementen, is ze choreograaf, performer, mc en jurylid, organiseert ze feesten, houdt ze lezingen en geeft ze danslessen. Een imposant cv, met het Pride-ambassadeurschap als gevolg. Hoe is het om als Pride-ambassadeur gevraagd te worden? ‘Het is een grote eer, maar zoals RuPaul zegt: ‘With great power comes great responsibility.’ Dus ik sprong geen gat in de lucht, al keek ik ernaar uit om het platform te gebruiken. Mijn ballroomgemeenschap en ik hebben ons namelijk niet altijd erg welkom of veilig gevoeld bij Pride. Het wordt toch voornamelijk door witte homomannen georganiseerd en dat betekent dat er blinde vlekken zijn, ook al is het wellicht onbedoeld. Dat is een van de redenen waarom inclusiviteit en representatie zo belangrijk zijn. Als ambassadeur kan ik die zaken aansnijden. Niet iedereen praat graag over ras en privilege, maar door middel van ballroom lukt het, omdat je er niet omheen kan. Veel mensen zien de voguers en denken: I love it! Maar voguen is meer dan entertainment, de balls zijn ook een vorm van verzet voor queers en transmensen van kleur. Als Pride-ambassadeur wil ik daarover praten, en over wat er ontbreekt voor mijn gemeenschap en hoe we dat kunnen veranderen.’ Hoe kwam jij in de gemeenschap terecht? ‘Mijn hele leven zeggen mensen al tegen me: ‘Amber, kun je alsjeblieft normaal doen?’ Ik hoorde nooit ergens bij. Ik hou van alles wat creatief is en heb bepaalde interesses. Ik ben altijd een performer geweest, het podium is mijn safe space. Ik heb seksuologie en gendertheorie gestudeerd, voor tv gewerkt, ik ben visagist en stylist geweest. Toen ik in 2008 Archie Burnett ontmoette, danser en de grootvader van het House of Ninja in New York, leek alles bij elkaar te komen. Via hem ontdekte ik de ballroomscene en daar voelde ik me thuis.’ Wat maakte Archie zo inspirerend? ‘Hij is een hengst van een man, enorm gespierd. Maar als hij danst, kan hij ineens compleet bewegen als een vrouw, een dame. Mannen die dat zien en hem respecteren omdat hij ook zo mannelijk is, kunnen dat niet plaatsen. Je ziet ‘error!’ in hun ogen. Toen ik dat meemaakte, dacht ik: dat is wat ik wil doen. Ik wil de energie in een ruimte veranderen, mensen laten nadenken over wat gender nou eigenlijk is.’ Zie je ook ‘error!’ in de ogen van het publiek als jij optreedt? ‘De hele tijd. Mensen vragen me of ik een man of een vrouw ben. Ik hou ervan om te zeggen: ‘Ik ben wat je wilt dat ik ben, schat.’ Veel mensen denken dat ik trans ben en als ze erachter komen dat ik een cisvrouw ben (als je geboortegeslacht overeenkomt met de ervaren genderidentiteit, red.), zeggen ze: ‘Oh, sorry!’ Maar waarom? Wat maakt het uit, als diegene er voor jou geweldig uitziet? Ik zie het als een compliment.’
Het bericht Pride-ambassadeur Amber Vineyard: ‘Voguen is meer dan entertainment’ verscheen eerst op V!VA - Niets te verbergen.