Zijn voorganger Bruno Bruins stortte letterlijk in, maar coronaminister Hugo de Jonge houdt zich fier staande. De sleutelwoorden: voldoende slaap, regelmatig sporten én een echtgenote die hem afremt als dat nodig is.
Hugo de Jonge (1977) begon z’n carrière als leraar op een basisschool in Rotterdam en werd daarna onderdirecteur op een andere school. In 2004 werd hij beleidsmedewerker Onderwijs voor de Tweede Kamerfractie van het CDA, daarna werkte hij bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en vanaf 2010 als wethouder van Onderwijs, Jeugd en Gezin in Rotterdam. Hij is sinds 2017 vicepremier en minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, waar dit voorjaar alles rondom het coronavirus bijkwam. Hij is getrouwd met Mireille, met wie hij een dochter en een zoon heeft.
Hoe voelt het om coronaminister te zijn?
‘Het is een intensieve tijd, al maanden. Maar ik vind het vooral mooi dat ik zo’n rol van betekenis mag spelen, juist nu het er zo om draait.’
Lees ook:
Zanger Jan Dulles: ‘Van niks doen word ik gek’ (+)
Ervaart u het ergens niet ook als een zware verantwoordelijkheid?
‘Ik heb altijd het besef gehad dat je als minister van VWS te maken hebt met zaken die mensen het diepst raken. Je gezondheid en de zorg voor je naasten, dat is het belangrijkste wat er is. Dat ervaar ik nu sterker dan ooit. Zeker in het voorjaar voelde VWS als het ministerie van Leven en Dood, zeg maar. Niemand die dat drie jaar geleden, toen we op het bordes stonden, had kunnen voorspellen. Dat ik als minister leiding mag geven aan het bestrijden van de coronacrisis is heel intens, maar vooral heel mooi.’
Tegelijk vliegt de kritiek u om de oren: over de corona-app, overvolle teststraten, de regelgeving. Wat doet dat met u?
‘Ik vind het logisch dat er kritische vragen worden gesteld. Dat hoort erbij als je zo’n grote verantwoordelijkheid hebt. Hoge bomen vangen veel wind, dat is gewoon waar. Wat ook waar is, is dat je vanaf de tribune allemaal denkt dat je de beste spits bent. Dat er vanuit dat uitgangspunt vrij weinig ruimte is om te willen snappen hoe complex de materie is en kan zijn, dat snap ik ook allemaal.’
Ligt u ’s nachts weleens wakker van de vraag of u de juiste keuzes maakt?
‘Dat heb ik altijd al gedaan. In elke baan die ik heb gehad, vraag ik mezelf elke dag af: heb ik het maximale gedaan om de klus te klaren die op mijn bordje ligt? Zo zit ik in elkaar. Ik ben erg streng voor mezelf en voor mijn omgeving. De lat ligt hoog, waardoor ik geneigd ben om goed te kijken naar kritiek: hebben ze een punt? Als ze een punt hebben, zie ik dat als een opdracht. Maar als ze geen punt hebben, leg ik het naast me neer.’
Had Arjen Lubach een punt met z’n item over de bewuste keuze om in Nederland kleinschalig te testen, terwijl dat in Duitsland sneller en beter is geregeld in fabrieken?
‘Dat was een karikatuur, want we hebben ontzettend veel gedaan om de labcapaciteit in Nederland voor elkaar te krijgen. Dat moest ik doen vanuit een startsituatie zonder centraal overzicht van de laboratoriumcapaciteit of hoog-volume labs, zoals ze die in Duitsland hebben.
We moesten het doen met wat er was: kleine laboratoria die waanzinnig goed zijn, maar erg ingericht op diagnostiek en minder op screening en hoge volumes. Daarmee hebben we gewerkt, want dat is wat je altijd moet doen: bouwen met wat er bestaat. Dat ging goed, want we hadden ruim de helft van de capaciteit over. Toen de vraag naar tests in de nazomer toch geweldig ging stijgen, hebben we meteen contact gezocht met Duitse labs en contracten afgesloten.’
Was dat achteraf niet aan de late kant?
‘Natuurlijk heb ik me afgevraagd of het beter was geweest als we die afslag eerder hadden genomen. En ja, dat hadden we kunnen doen, maar daar was tot dat moment geen aanleiding toe. In juli kwamen er dagelijks ‘maar’ zo’n 15.000 mensen naar de teststraat. Inmiddels is dat een veelvoud.
Als je een deel van de tests via Duitsland laat lopen, betekent dat vaak ook langer wachten op de uitslag. Het is een virus met een ongekende impact, waarbij we steeds moeten bijschakelen en het plan aanpassen, met een houding van: als het niet kan zoals het moet, dan moet het maar zoals het kan. Je moet daar praktisch in zijn.’
Zoals met de mondkapjes: eerst moesten we ze vooral niet opzetten, nu geldt op veel plekken een dringend advies om ze te dragen.
‘Kijk, voortschrijdend inzicht hoort nu eenmaal bij zo’n crisis. Je moet je verhouden tot de omstandigheden van het moment. Daar hoort ook bij dat je evalueert wat er is gebeurd. Dan zeg je bij sommige dingen: daar was ik te vroeg bij, daar te laat, daar was het te veel, daar te weinig. Wat voor
mij belangrijk is, is dat ik elke dag als ik thuiskom tegen mezelf kan zeggen: ik heb alles wat in mijn vermogen ligt gedaan om het goede te doen en om het goed te doen.’
Komt u nog weleens thuis in deze tijd?
Lachend: ‘Moest je dat vragen van Mireille? (zijn echtgenote) Het klopt dat de dagen lang zijn, de nachten kort en de weekenden nauwelijks aanwezig. Ik heb het geluk dat ik een fantastische vrouw heb, die zowel zeer supportive als kritisch is. Ze geeft me de ruimte om de dingen te doen die ik moet doen, maar ze remt me ook op tijd af als dat nodig is: zo, dossiers dicht, nu gaan we naar bed.
Ook mijn kinderen gaan er nuchter mee om dat ze hun vader meer op tv zien dan thuis. Vanaf het moment dat ik in 2010 als wethouder een publieke functie kreeg, weten ze dat mijn werk noodgedwongen regelmatig op nummer één staat. Natuurlijk vind ik dat mijn gezin die plek eigenlijk moet innemen, daar voel ik me best weleens schuldig over als vader. Ik praat daar ook over met mijn kinderen, waarbij ik uitleg dat ik vaak niet de keuze heb, omdat mijn werk voor gaat. Daar zijn ze, helaas, aan gewend. Wat niet wegneemt dat ze het leuk vinden als het me tóch een keer lukt om langs de lijn te staan.’
Tekst: Fleur Baxmeier | Foto’s: Maaike van Haaster
Dit is niet het volledige interview met Hugo de Jonge. Benieuwd naar het gehele interview? Dat kun je lezen in de nieuwste VIVA #46, die vanaf vandaag in de winkels ligt. Weet je dat je de nieuwste VIVA ook als losse editie heel makkelijk kunt bestellen via deze link?
»BESTEL VIVA ONLINE | KLIK HIER«
Het bericht Coronaminister Hugo de Jonge: ‘Ik ben erg streng voor mezelf’ verscheen eerst op V!VA - Niets te verbergen.