Spraakmaker van de week Raven van Dorst: ‘Ik wil leven zonder hokjesdwang’

Wat vindt Raven van Dorst zelf?

‘Mijn hele leven heb ik geprobeerd om de mal van het ‘vrouw-zijn’ zo groot mogelijk te maken, zodat ik er ook in pas. Maar eigenlijk zit die mal al jaren veel te strak en heeft ‘ie nooit gepast. Het is tijd om definitief uit die vrouwelijke dwangbuis te stappen. Ik wil de persoon zijn die ik had moeten zijn toen ik geboren werd, voordat er aan mij gesleuteld werd. Daar is namelijk niets mis mee.

Ik zou het tof vinden als jullie proberen om mij niet meer in de vrouwelijke vorm aan te spreken. Al draait het niet alleen om taal. Het draait om maatschappelijk opgelegde genderrollen en schoonheidsidealen die persoonlijke groei en gelijkwaardigheid belemmeren. Fuck dat.

Ik wil het volgende deel van mijn leven ingaan zonder die hokjesdwang. En dat begint met een nieuwe naam die mij de vrijheid geeft om te zweven tussen links, rechts, boven en onder. Die past bij de ‘X’ die ik in mijn paspoort wil krijgen. Een naam die met mij meebeweegt en bij de spiegel past. Een naam die ik zelf kies. Raven.’

Wat vinden anderen?

Bente Keulen, namens de Nederlandse organisatie voor seksediversiteit
‘Helaas heerst er nog altijd een enorm taboe op intersekse en krijgen veel mensen te maken met vooroordelen, uitsluiting en discriminatie. Veel van hen durven nog niet open te zijn en daarom is het ook zó belangrijk dat Raven diens verhaal nu deelt. Hen laat zien zichzelf te kunnen zijn, maar geeft intersekse mensen daarnaast ook het gevoel dat ze er niet alleen voor staan.

Raven maakt het onderwerp in één klap een stuk bekender. Belangrijk, want bekendheid leidt uiteindelijk tot meer acceptatie. Dit is ook precies het doel van NNID, maar daarnaast zetten wij ons ook in voor een wettelijk verbod op niet-noodzakelijke medische behandelingen van interseksen zonder hun eigen toestemming. Deze behandelingen worden – ook in Nederland – nog altijd uitgevoerd om mensen in het hokje ‘man’ of ‘vrouw’ te laten passen. Hoog tijd dat hier een einde aan komt.’

Marleen Hendrickx, theatermaker
‘De stap die Raven nu heeft durven zetten, bekent heel veel voor de community. Ik ben zelf ook intersekse en door artsen werd mij altijd verteld dat ik hierover beter mijn mond kon houden, omdat ik anders raar gevonden zou worden. Voor veel interseksen is dit nog steeds het angstbeeld en dus zwijgen ze.

Voor mij is Raven met het programma Geslacht heel belangrijk geweest. Het was een openbaring dat je open kan zijn over intersekse én nog leuk gevonden kan worden ook. Daarnaast laat Raven nu zien dat gender veel breder is dan alleen man of vrouw zijn. Soms ben je letterlijk geen van beiden helemaal. Ik heb de laatste jaren gemerkt dat er geen schreeuwende menigte achter je aankomt als je je uit durft te spreken, dus inmiddels is het mijn missie om intersekse bespreekbaarder te maken.

Ons beeld van gender is bekrompen, zelf bedacht en achterhaald en daarom vind ik het ook belangrijk om dit bijvoorbeeld te veranderen in biologieboeken. Daarnaast strijd ik net als de NNID tegen de operaties op intersekse kinderen. Pas als iemand zijn genderidentiteit weet, kun je dat in gang zetten.’

Lees ook
Spraakmaker van de Week Marieke Lucas Rijneveld: ‘Ik beschouwde het als een eervolle opdracht’

Esther van Fenema, psychiater
‘Hoewel ik het als psychiater alleen maar kan toejuichen dat Raven opkomt voor zichzelf, ben ik absoluut geen fan van het streven naar genderneutraliteit. Wat mij betreft zijn we enorm doorgeschoten in ons maakbaarheids-denken. Tegenwoordig moet iedereen de hokjes loslaten en krijg ik regelmatig het gevoel dat non-binair als het nieuwe ideaal wordt gezien.

Dat vind ik gek, want eigenlijk is er slechts een heel kleine groep die met deze gendervraagstukken worstelt. In plaats van de regel, wordt nu echter steeds vaker de uitzondering als uitgangspunt genomen. Genderneutrale toiletten, een X in je paspoort… Ik vind het een grote hype. Natuurlijk, het is belangrijk om minderheden te emanciperen, maar dat wordt nu wel heel erg overtrokken.

Zo zie ik in mijn praktijk steeds meer jongeren worstelen met hun identiteit, omdat ze twijfelen aan het ‘gewoon’ man of vrouw zijn. Als zoiets fundamenteels als gender ook al een keuze blijkt te zijn, komt je wereld wel ernstig op losse schroeven te staan. Genderidentiteit is nu dan wel iets hips en modieus, maar het is echt wezenlijk anders dan je koffie- of festivalkeuze.’

Linda Duits, sociaalwetenschapper Universiteit Utrecht
‘Deze post van Raven laat heel goed zien dat er een groeiende groep is van mensen die zich queer, fluide of non-binair voelen. Daar tegenover staat een groep die dat wegzet als gendergedram en het echt niet begrijpt.

Dat is ook niet gek, want het hokjesdenken is iets fundamenteels in onze maatschappij. Nog voor dat je wordt geboren, wordt er gekeken of je een jongetje of meisje bent. Daaraan wordt vervolgens gelijk je gender gekoppeld, maar geslacht en gender zijn eigenlijk twee hele verschillende dingen. Geslacht gaat over je geslachtsdelen, gender over alle verwachtingendie we daaraan koppelen. Bijvoorbeeld
dat roze een meisjeskleur is en dat jongens voetballen.

Die indeling van óf een jongen óf een meisje is voor ons heel belangrijk, omdat eigenlijk alles wat we vervolgens in de maatschappij doen, daaruit volgt. Op het moment dat je aan dat fundament gaat trekken, verdwijnt een bepaalde zekerheid. Je ziet dan ook dat sommige mensen hier heel boos op reageren. Hoe we dit doorbreken? Dat is een kwestie van gewenning, zulke ontwikkelingen kosten tijd. Ik hoop dat ik het nog mee ga maken, maar daar reken ik niet op.’

VIVA nieuwsbrief

Iedere week de leukste nieuwsbrief van Nederland in je mailbox?

Onder redactie van Michelle Wolfkamp