De beste vriendin van Claudia (32) heeft een immuunziekte en is als de dood om corona op te lopen. Maar een vaccin wil ze niet. En dus rent en vliegt Claudia om alles voor haar te doen, en staat haar eigen leven on hold.
‘‘Weet je eigenlijk al wanneer je je kunt laten vaccineren?’ vroeg ik Hilde, mijn beste vriendin, tijdens een van onze vrijmibo-Zoom-meetings. Door het scherm keek ze me aan alsof ik drie hoofden had. ‘Nee, waarom zou ik?’ ‘Huh?’ zei ik. ‘Ik zou denken dat je staat te springen om die prik te krijgen.’ Hilde trok een ongemakkelijk gezicht. ‘Nou, nee hoor. Wie weet waar ze die vaccins mee volpompen en wat de langetermijneffecten zijn. Ik ben niet van plan als een proefkonijn te fungeren.’ Ik sputterde nog wat, maar ik kon merken dat Hilde me niet serieus nam. ‘Jij bent altijd zo goedgelovig en goed van vertrouwen, maar ik neem het risico niet. Juist omdat ik een zwakke gezondheid heb.’’
‘Hilde is niet de enige in mijn omgeving met dit soort denkbeelden. Je zou bijna kunnen spreken van een nieuw fenomeen: ‘anti-vax light’ noem ik het zelf. Het zijn niet de types die losgaan op social media met allerlei wilde complottheorieën, of die een algeheel wantrouwen hebben tegenover big pharma. Het zijn vaak zelfs mensen die er zonder enig bezwaar voor zorgen dat hun kinderen de reguliere vaccinaties krijgen en die helemaal niet veel over de coronavaccins zeggen, tenzij ze weten dat ze onder gelijkgestemden zijn.’
Koeriersdienst
‘Ikzelf heb driekwart jaar geleden corona gehad, een milde vorm gelukkig. Dus ik ben niet bang meer. Maar Hilde valt in een risicogroep: ze heeft een autoimmuunziekte en daarom zit ze al vanaf het begin van de uitbraak in strikte quarantaine. Maar zo bang als ze is om het virus te krijgen, zo bang lijkt ze nu te zijn voor het vaccin. Nadat ze zei het vaccin niet te willen, nam ik zorgvuldig alle feiten met haar door, stelde voor om het met haar huisarts te bespreken en moedigde haar voorzichtig aan om alsnog voor de vaccinatie te gaan. Maar ze bleef weigeren. Uiteindelijk blijft het haar beslissing, maar er is wel een complicerende factor.’
‘Hilde is single, haar ouders wonen aan de andere kant van het land en ik woon van al haar vriendinnen het dichtst bij haar. Dus ben ik de aangewezen persoon om regelmatig voor haar naar het postkantoor te gaan om pakjes te retourneren – ze shopt zich online drie slagen in de rondte uit verveling – of de boodschappen te halen die ze niet online kan bestellen. Ik moet die dingen dan voor haar deur oppikken of neerzetten, dus een gezellig bezoekje wordt dat niet. Ik voel me eigenlijk een soort halve mantelzorger, zonder daar zelf voor te kiezen.’
‘Natuurlijk snap ik dat ze zelf niet naar buiten durft, en af en toe zoiets voor haar doen vind ik ook echt niet erg. Daar ben je vrienden voor. Maar de verzoekjes kwamen steeds vaker en daar begon ik steeds meer van te balen. Helemaal nu de maatschappij weer langzaam opengaat.’
‘Zo had ik laatst voor het eerst in bijna een jaar met mijn zusje afgesproken om op een terras uitgebreid bij te kletsen, toen Hilde vroeg of ik haar telefoon naar de reparateur wilde brengen om het scherm te laten maken en de accu te vervangen. Het kon echt niet op een ander moment, zei ze, want deze één-uur-service had alleen op dat moment een gaatje. ‘Dus ik moet hem na dat uur ook weer terugbrengen?’ vroeg ik. ‘Eh, ja, dat zou wel heel fijn zijn,’ antwoordde Hilde. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen om nee te zeggen, maar ik baalde er wel van. Mijn zus kon pas de week erop weer afspreken, dus daar ging mijn uitje.’
Lees ook:
In vertrouwen: ‘Mijn zus belandde in een mini-sekte’
Felle discussies
‘Ik denk niet dat Hilde van me wil profiteren, ze is gewoon doodsbang om ziek te worden. Dat snap ik, maar ze heeft de keuze om zich te laten vaccineren en dat weigert ze. Ik besprak mijn dilemma met mijn zus. Zij is wat harder dan ik en verklaarde me voor gek. Volgens haar moest ik Hilde een ultimatum stellen: óf ze maakte een afspraak voor de vaccinatie, en ik zou tot die tijd al haar boodschappen doen, óf ze moest een andere oplossing zoeken. Ook als dat inhield dat ze haar boodschappen zelf moest gaan doen. Ik vond het toch wel erg rigoureus. Ik zou het mezelf nooit vergeven als Hilde ziek werd terwijl ik ervoor had kunnen zorgen dat ze veilig bleef.’
‘Maar de groepsimmuniteit is nog lang geen feit en mijn werk begon weer aan te trekken, waardoor ik het drukker kreeg. Ik merkte dat het begon te irriteren dat ze niet meer voor het onderwerp open leek te staan. Als ik probeerde het gesprek aan te gaan over waarom ze het vaccin nu precies zo wantrouwde, kapte ze dat snel af. ‘Ik heb toch al gezegd dat ik het niet fijn vind dat de langetermijneffecten niet bekend zijn!’ bitste ze dan.’
‘En natuurlijk waren de problemen met AstraZeneca ook koren op haar molen van wantrouwen. Ik kon honderd keer tegen haar zeggen dat de kans dat ze trombose krijgt door een vliegreis of de anticonceptiepil – die ze wel gewoon slikte voordat ze in lockdown ging – veel en veel groter zijn, maar ze leek het niet te willen horen. Ik kreeg alleen maar antwoorden als ‘Softenon werd aanvankelijk ook als buitengewoon veilig beschouwd, en kijk hoe dat is afgelopen.’’
‘Het is een paar keer echt geclasht tussen ons, omdat ze aangaf het zat te worden dat ik haar voortdurend ter verantwoording riep over haar lifestyle-keuzes. ‘Dat kan wel zo zijn, maar jouw lifestyle beïnvloedt ook die van anderen,’ flapte ik eruit. Ze snapte er echt niets van, dat merkte ik aan haar antwoord. ‘Hoezo? Als iemand anders zich laat vaccineren, is diegene toch veilig? Wat heb ik daarmee te maken?’ Ik probeerde haar uit te leggen dat voldoende mensen het vaccin moeten krijgen om tot groepsimmuniteit te komen. Het hielp niet, het enige wat ik merkte, was dat Hilde steeds meer dichtklapte, maar haar denkbeelden verschoven voor geen meter.’
Tekst: Vivienne Groenewoud | Beeld: Getty
Deze ‘In Vertrouwen’ lees je in VIVA-22-2021. Deze editie ligt vanaf 2 juni in de winkel.
Sommige artikelen kun je maar gedeeltelijk lezen op viva.nl, omdat ze afkomstig zijn uit de papieren VIVA. Uit respect naar onze abonnees én om te zorgen dat wij online leuke gratis content kunnen blijven maken. We hopen te kunnen rekenen op je begrip!
VIVA nieuwsbrief
Iedere week de leukste nieuwsbrief van Nederland in je mailbox?
Het bericht In vertrouwen: “Jij bent altijd zo goedgelovig,’ zei ze, ‘maar ik neem het risico van vaccineren niet” verscheen eerst op V!VA - Niets te verbergen.