Even bellen met Martine Beijerman: ‘Uitsluiting is een complex en gelaagd probleem’

Wat kunnen we verwachten van je boek?

‘Ik ben in 2016 naar Amerika verhuisd. Toen ik daar aankwam, won Donald Trump de verkiezingen en door zijn beleid werd de aandacht gevestigd op de positie van minderheden, vooral van BIPOC (black, indigenous, people of color, red.), vrouwen en immigranten. Er is veel structurele ongelijkheid en wantrouwen in de VS, maar ook hier in Nederland, terwijl we tegelijkertijd zeggen dat we geloven in de beginselen van vrijheid en gelijkheid. Vreemde eenden is een verslag van de zoektocht die ik begin 2018 ben gestart. Waarom sluiten we uit? Wie is erbij gebaat? En waarom kunnen we er zo lastig over praten? Ik heb gesprekken gehad met wetenschappers en heb gekeken naar wat bijvoorbeeld de rol van groepen, angst, macht en identiteit is in onze samenleving.’

Wanneer dacht je: ik ga hier een boek over schrijven?

‘Het was een optelsom. Een van de redenen is dat ik denk dat er ruimte is voor verandering. Als je kijkt naar alle demonstraties na onder andere de moord op George Floyd, zie je dat we gelijkheid heel belangrijk vinden. Toch blijven we minderheden onderdrukken. Om dit probleem beter te begrijpen, hebben we woorden nodig. Met dit boek wilde ik onszelf handvatten geven om het gesprek aan te gaan. Want dat blijft heel moeilijk.’

Lees ook:
Even bellen met Bart Chabot: ‘In het leven draait het maar om twee dingen: liefde en vriendschap’

Waarom denk jij dat mensen bepaalde groepen uitsluiten?

‘Het heeft in de eerste instantie met liefde en loyaliteit voor je eigen groep te maken. Maar een groep is pas een groep als die afgebakend is. Ik leerde van de psychologen die ik heb gesproken dat er veel automatische systemen in ons brein zitten waardoor we snel onderscheid maken tussen mensen. Daar zijn we ons niet altijd van bewust.’

Is je beeld over racisme en discriminatie veranderd door het schrijven van dit boek?

‘Honderd procent. Uitsluiting is een complex en gelaagd probleem. Ik denk dat voor iedereen die onderdeel uitmaakt van de meerderheid nog veel onbekend is. Dat gold ook voor mij voordat ik begon aan mijn onderzoek. Het is belangrijk dat we van elkaar leren en met elkaar blijven praten. Vaak denken we dat uitsluiting niet zo veel met onszelf te maken heeft. Daarom moeten we op onze eigen rol in uitsluiting reflecteren, zodat we respectvol en opbouwend met elkaar in gesprek kunnen gaan. Ik denk dat we ver kunnen komen als we hiervoor open staan.’

Deze ‘Even bellen met’ met Martine Beijerman lees je in VIVA-22-2021. Deze editie ligt vanaf 2 juni in de winkel.

VIVA nieuwsbrief

Iedere week de leukste nieuwsbrief van Nederland in je mailbox?

Foto: Danielle Coleman