Kraken, slurpen, smakken, een wiebelende voet: irritante geluiden en bewegingen roepen bij Joy (27) extreme boosheid en walging op. De oorzaak: ze lijdt aan misofonie. Tekst Mariëlle van der Weijden | Foto IStock ‘Vorige week pakte de man naast me in de trein een appel uit zijn tas. Het zweet brak me uit. De gedachte alleen al dat die man binnen een paar seconden zijn tanden in dat ding zou zetten: pure horror. Gedachtes om hem de nek om te draaien of hem eens flink in elkaar te rammen, schoten door mijn hoofd. Snel raapte ik mijn spullen bij elkaar. Ik moest hier zo snel mogelijk weg zien te komen. Kokend van woede raasde ik de coupé uit. Kon die vent niet gewoon wachten tot hij thuis was? Eenmaal op een rustige plek kwam ik langzaam maar zeker weer bij zinnen. Mijn hart bonkte nog van de plots opgekomen woede. Al zolang ik me kan herinneren, slaat mijn stemming binnen een fractie van een seconde om bij bepaalde geluiden of bewegingen. Ik weet nog goed dat we vroeger elke zaterdagavond met het gezin tv keken. Zodra mijn moeder een bak chips op tafel zette, vluchtte ik naar mijn kamer. Het idee van het naderende krakende geluid maakte me gillend gek. Ook de lunches samen staan op mijn netvlies gebrand. Zeker als mijn ouders soep aten, sprong ik nog net niet tegen het plafond van woede. Omdat die soep vaak nog heet was, lepelden ze hem slurpend naar binnen. Ik kon dan enorm gaan schreeuwen en vroeg ze of ze niet normaal konden eten. Dat deden ze niet. Mijn ouders snapten niet waar ik me zo druk om maakte, dachten dat mijn gedrag door de puberteit kwam. Dat maakte me enorm onzeker. Was ik dan echt de enige die iemand het liefst helemaal verrot schold als hij of zij hard smakte?’ Afleiding mag niet ‘Een paar jaar geleden zag ik op Facebook een bericht voorbij komen over misofonie. Ik herkende me daar zo in dat ik meteen een afspraak maakte bij de huisarts. Dit had ik! Ik was dus niet gek, zoals ik altijd had gedacht. Tegenwoordig denken heel veel mensen dat ze aan misofonie lijden. Iedereen ergert zich tenslotte wel eens aan iemand die steeds zijn neus ophaalt of nogal luidruchtig eet. Het verschil is dat bij mensen met misofonie die irritatie zo diep gaat, dat ze er echt agressieve gedachten van krijgen. Mijn huisarts had nog nooit van de term gehoord. Gelukkig verwees hij me door naar het AMC in Amsterdam, het enige ziekenhuis ter wereld waar ze een behandeling voor mensen met misofonie aanbieden. Een paar maanden later kon ik er terecht voor therapie: een acht weken durende, intensieve cursus waarbij je iedere dinsdagmiddag doorbrengt in het ziekenhuis. Iedere sessie begint met een praatgroep. Daarin deel je ervaringen met elkaar. Ik hoorde van een lotgenoot dat ze haar kantoorbaan op heeft moeten zeggen vanwege het geluid van getik op toetsenborden. Dat maakte haar zo gek dat ze ervan in een depressie raakte. Als ik moe ben of veel stress heb, komen triggers tien keer zo hard binnen. Na de praatgroep doe je in de gymzaal gezamenlijk afleidingsoefeningen en meditatie, maar je krijgt ook huiswerk mee. Zo moest ik een geluid dat mij ontzettend triggert omzetten naar een soortgelijk geluid dat ik niet als vervelend ervaar. Voor mij was dat het eten van een appel door een mens naar het eten van een wortel door een konijn. Dieren kunnen er niets aan doen. Je kunt moeilijk aan zo’n beestje vragen of hij wat minder luidruchtig wil eten. Toch krijgt mijn kat het soms voor elkaar om me te laten trillen van woede. Als ze zich naast me op de bank aan het schoonlikken is, gooi ik haar er gewoon vanaf. Dat gelik en gesmak kan ik niet aanhoren. Ze kan zich ook ergens anders wassen, toch? Dankzij de therapie weet ik beter hoe ik met triggerende geluiden om moet gaan. Ik probeer me dan te focussen op een ander element in die ruimte. Mezelf afsluiten van de buitenwereld door muziek te luisteren, mag niet. Dat is een tijdelijke oplossing. Misofonie verergert daardoor juist. Soms doe ik het toch. Dan ben ik zo moe of heb ik zo’n zware dag achter de rug, dat ik niet anders kan. Uit een soort zelfbescherming stop ik dan oortjes in. Zo weet ik in ieder geval zeker dat ik niet door het lint ga. Als ik moe ben of veel stress heb, komen triggers tien keer zo hard binnen. Ik probeer er altijd voor te zorgen dat ik lekker in mijn vel zit en op tijd naar bed ga, maar soms heb je er weinig invloed op. Toen mijn oma overleed, kon ik mijn vriend niet uitstaan. Als hij alleen al een glas frisdrank inschonk, schoot ik uit mijn slof. Op zulke momenten geef ik hem het liefst een paar flinke meppen. Gelukkig weet hij van mijn aandoening en laat hij me op zo’n moment maar.’
Het bericht Joy lijdt aan misofonie: ‘Wanneer mijn vriend door zijn koffie roert, kan ik hem wel wurgen’ verscheen eerst op V!VA - Stoer, sprankelend, sexy.