Hóe dan?! Tongzoenen in de Middeleeuwen

Goed beschouwd is het eigenlijk best raar: onze behoefte om elkaars mond van binnen en van buiten te belikken. Waar komt die drang eigenlijk vandaan? Uit de oude doos: drie antieke zoenfeiten.

Het vroegste bewijs van de kus is oud, heel oud: in 1500 voor Christus hakte een passionele scribent een tekst in het Sanskriet – een Indiase dode taal – die duidelijk over zoenen gaat. Dat wil zeggen, het woord bestond nog niet, maar veel passages verwijzen naar ‘het likken van de mond’ en ‘vocht drinken van de lippen.’ Een vrij duidelijke aanwijzing dat er ten tijde van het Sanskriet al flink getongd werd. Kon ook niet anders natuurlijk, in een land waar later – de tweede eeuw na Christus – Kama Sutra werd geschreven.
Ook de Romeinen hadden op meerdere fronten een rijke orale traditie en met de uitbreiding van het Romeinse Rijk introduceerden ze de kus in andere delen van de ‘barbaarse’ wereld. Populaire dichters als Catullus en Ovidius vierden de kus in hun gedichten. Verzen als ‘Quem basiabis? Cui labella mordebis’?* in een gedicht van Catullus – een man met permanent liefdesverdriet – geven wel aan hoe het er in de eerste eeuw voor Christus aan toe ging. De seksuele kus werd langzaam mainstream.
Zoals wel vaker gooiden de Middeleeuwers later roet in het eten door het etiket ‘duivels’ te plakken op alles wat met seks te maken had. (Voorbeeldje tussendoor: de missionarishouding is trendy sinds de middeleeuwen, omdat missionarissen van hun geestelijk leiders dit standje moesten promoten, zodat het ‘wilde’ volk voortaan zedige, monogame seks zou hebben. Alle andere posities betekenden een enkeltje hel in het hiernamaals.) Gek genoeg kreeg de kus dat stempel niet, al diende het sindsdien niet meer als erotisch gebaar. Het liet zien waar je stond op de sociale ladder. Als onderdaan kuste je een koning op zijn ring en rok, en de paus op zijn voeten. Ook kusten mannen elkaar om een contract geldig te maken, en daarbij zetten ze – want meestal ongeletterd – een X onderaan het document: sealed with a kiss

Dit artikel is afkomstig uit VIVA 42-2017. Abonnee worden of een losse editie van VIVA bestellen? Klik hieronder: