Mensen die 5G-masten in brand steken of denken dat 9/11 is gepland door de overheid: om aanhangers van complottheorieën moest Gabrielle (33) altijd een beetje lachen. Totdat haar vriend Michiel zich ontpopte tot ‘gelovige’.
‘Michiel en ik zijn iets meer dan twee jaar samen, waarvan de meeste tijd over rozen ging. Tot een paar maanden geleden hadden we zelfs bijna nooit ruzie en als er eens iets was, dan was het vaak gebaseerd op een misverstand. Vergeleken met mijn twee eerdere serieuze relaties stelden onze ruzietjes niets voor. We zaten zo op één lijn. Michiel is de aardigste, meest oprechte persoon die ik ken. Hij is er altijd voor me geweest, zelfs toen we pas net bij elkaar waren en ik echt niet de leukste vriendin voor hem was omdat ik niet lekker in mijn vel zat vanwege problemen op mijn werk. Hij heeft me destijds uit de put getrokken, juist omdat hij een heel intelligent persoon is. Hij was een baken van oplossingsgerichtheid in mijn zee van emotie en dat gaf me een enorm gevoel van veiligheid. Alleen… de afgelopen drie, vier maanden – eigenlijk sinds de coronauitbraak – veranderde dat. Michiel is natuurlijk nog steeds intelligent, maar dat wat me aanvankelijk in hem aantrok – zijn onafhankelijke, creatieve manier van denken, de manier waarop hij openstond voor alles – lijkt nu wel helemaal te zijn doorgeslagen.’
Intrigerend
‘Het begon op een doodnormale avond. Michiel en ik zaten gezellig op de bank. Kaasplankje, glaasje wijn… We zijn allebei gek op documentaires en ik scrolde net met de afstandsbediening naar Wild country, een docu over de Bhagwan, toen Michiel zei: ‘Ik wilde eigenlijk Wormwood graag zien, ik heb daar op internet heel goede reviews over gelezen.’ Ik vroeg waar die dan over ging en Michiel begon een verhaal over ‘mind control’ en geheime projecten van de Amerikaanse overheid. Ook ik ben altijd geïnteresseerd geweest in andere meningen dan die van de grote massa, dus ik stond er best voor open. En ik moet toegeven: de docu was intrigerend. Veel van de dingen die erin voorkwamen, zoals het MK-Ultra-project en het experimenteren met drugs om hersenfuncties en gemoedstoestanden te manipuleren, zijn ook echt toegegeven door de CIA.
De volgende ochtend, tijdens het ontbijt, hadden we het nog even over de documentaire. Ik maakte een opmerking over dat het maar goed was dat ze met die idiote experimenten waren gestopt. Michiel was even stil, en zei toen: ‘Volgens mij is dat dus niet zo. Ik heb er vannacht nog eens naar zitten googelen en door wat ik heb gevonden ben ik ervan overtuigd dat de CIA routineus desinformatie verspreidt en het onderzoek naar gedachtenmanipulatie al die tijd gewoon is doorgegaan.’ Ik wist even niet hoe ik moest reageren. ‘Echt hoor,’ zei Michiel. ‘Ik ben er in gedoken en ik weet zeker dat de CIA gewoon verder werkt aan dit project. Alleen onder een andere naam. Ze noemen het nu Dorm House en er wordt zelfs tot op presidentieel niveau meegekeken.’
Nu zie ik Donald Trump voor een hoop rare dingen aan, maar toen schoot ik in de lach. ‘Kom op schat. Straks ga je ook nog beweren dat 9/11 een inside job was en dat de aarde plat is. Zal ik vast even een aluminium hoedje voor je vouwen?’ Michiel lachte niet mee. In plaats daarvan keek hij nogal geërgerd. Maar ik vond het wel genoeg geweest en schonk er verder geen aandacht meer aan. We zouden die avond bij vrienden op kraambezoek gaan en ik moest nog een cadeautje kopen, dus al snel was ik het hele gesprek vergeten. Helaas maar voor even. Want kort daarop werd de lockdowntoestand uitgeroepen, en toen we in quarantaine zaten en Michiel niet veel anders meer te doen had, was hij non-stop aan het surfen naar allerlei vreemde sites met – naar zijn zeggen – het ‘echte’ nieuws. Sindsdien voerden we tijdens het avondeten niet langer fijne gesprekken over van alles en nog wat, maar luisterde ik alleen nog maar monologen, waarbij Michiel zonder een spier te vertrekken en op gedragen toon uit de doeken doet wat hij nu weer heeft ontdekt – dat er een ondergronds instituut in Disneyland is waar kindsterretjes worden gehersenspoeld, bijvoorbeeld.’
Verraden
‘Na een week of wat kon ik er niet meer tegen. Ik haalde diep adem en zei: ‘Schat, ik hou van je, maar dit is echt gestoord. Waar haal je dit soort idioterie vandaan?’ Michiel keek me aan en zei: ‘Heb je weleens gehoord van QAnon? Zo niet, dan moet je die hashtag eens opzoeken op Twitter. Het is echt bizar wat je dan allemaal te weten komt.’ ‘Dat het bizar is wat je allemaal vertelt, dát ben ik met je eens. Maar hoe komt het dat jij ineens in al die onzin gelooft?’ flapte ik eruit. Ik kan niet uitleggen hoe ik me op dat moment voelde. Ik denk dat ‘verraden’ nog de beste manier is om het te omschrijven. Wie was deze man? En wat had hij met mijn vriend gedaan? Als ik net zo had gedacht als Michiel, was ik ervan overtuigd geweest dat hij was gehersenspoeld.
Omdat ik er toch meer van wilde weten, deed ik wat Google research. Het was allemaal nog veel heftiger dan ik dacht. QAnon is niet één complottheorie, maar een verzameling ervan die zich als een lopend vuurtje over sociale media verspreidt en allerlei bizarre ideeën omvat. Zoals Pizza Gate, waarbij een pedofilienetwerk met leden in de hoogste rangen van de Amerikaanse Democratische Partij met als opperheks Hillary Clinton en haar rechterhand, slash voormalig campagneleider John Podesta, opereert vanuit een pizzarestaurant in Washington. Ik kon gewoonweg niet geloven dat Michiel ook maar een moment zou twijfelen aan het waarheidsgehalte van zulk gezwets.
Kijk, het is niet zo dat hij geen aanleg heeft voor een bepaalde vorm van ‘alternatief’ denken. Zijn ouders zijn wel een beetje alternatief. Zijn moeder kan bijvoorbeeld uren kletsen over haar chakra’s en haar zonnevlecht, reiki en allerlei andere alternatieve medische zorg. Hoewel ik voor veel dingen opensta, heb ik persoonlijk niet zoveel met dat soort dingen. Gelukkig rolde Michiel tijdens zulke discussies vaak achter zijn moeders rug met zijn ogen naar mij, en achteraf zei hij dan meestal iets als: ‘Laat haar maar, ze verandert toch niet meer. Mijn vader was de nuchtere in het gezin en sinds hij is overleden slaat ze een beetje door.’ Ik vond het een fijn, veilig gevoel dat we wat betreft zulke essentiële thema’s op één lijn zaten, ook al was hij niet helemaal aan zijn moeders invloed ontsnapt. Zo is hij er bijvoorbeeld van overtuigd dat fluoride superslecht is voor je gezondheid en zou hij nooit zijn mobieltje in zijn broekzak dragen omdat dat zijn zaadproductie zou aantasten. Maar goed, daar kon ik prima mee leven. Maar sinds hij de hele nacht YouTube-filmpjes van Robert Jensen en David Icke begon te kijken, lijkt het wel of hij is overgelopen naar de ‘dark side’. Zelf zegt hij dat hij de rode pil heeft geslikt – inderdaad: Matrix style – en dat hij ‘wakker’ is geworden.’
Doodschamen
‘Eerlijk gezegd werd ik steeds blijer met de intelligente lockdown, want ik moest er niet aan denken dat hij met al dit gefabuleer bij onze vrienden aan zou komen. Ik kon me de blikken al voorstellen en zou me doodschamen als ‘partner van’. Als hij die rare dingen nu nog ter sprake zou brengen als hypotheses en andere perspectieven zou verwelkomen, kon het misschien nog best een interessante discussie opleveren, maar hij negeert alle redelijke tegenwerpingen die ik doe tijdens zulke gesprekken en begint soms zelfs zijn stem te verheffen uit frustratie.
‘Ik werd steeds blijer met de lockdown; stel dat hij dit met onze vrienden zou bespreken?’
Ik heb geprobeerd met hem te redeneren, hem te vertellen hoe hij overkomt als hij op die manier zijn mening ventileert en dat het me verstandig lijkt als hij zich ergens anders op focust in plaats van geobsedeerd bezig te zijn met al die zogenaamde complotten, maar er veranderde niets. Hij bleef de hele dag bezig met die rare filmpjes of anders zat hij wel met zijn moeder te bellen en voerde gesprekken over Big Pharma of hun gedeelde sympathie voor de mensen die onlangs die 5G-masten in de fik staken. Ik word er gek van. Omdat ik me echt zorgen maakte, belde ik met een vriendin van mijn moeder die psychiater is. Zij vertelde me dat het vaker voorkomt dat mensen vatbaarder zijn voor complot- theorieën in tijden dat we ons onzeker voelen. Dat kan een verklaring zijn, want Michiels werk en inkomsten staan op de tocht door de pandemie. Maar dan nog… hij was wel de laatste van wie ik dit had verwacht. Ik ben verdrietig, want alles wat ik zeker wist staat nu op losse schroeven. En dan heb ik het niet over mijn wereldbeeld ten opzichte van de regering en dat soort dingen, maar mijn persoonlijke wereldbeeld en het idee van mijn toekomst met Michiel. Zelfs van de seks die altijd geweldig was, kan ik niet meer genieten. Niet dat hij slechter in bed is geworden, maar omdat hij geestelijk zo ver van me afgedreven is, kan ik de intimiteit niet meer handelen. De laatste keer voelde het bijna alsof er een buitenaardse wezen boven op me lag. Ik herkende hem gewoon niet meer. En te bedenken dat ik degene was die het initiatief had genomen. Ik denk omdat ik ergens hoopte dat we door seks weer nader tot elkaar zouden komen. In plaats daarvan maakte het de zaken alleen maar erger. Ik heb naderhand zelfs een potje staan janken in de badkamer, terwijl Michiel al lag te slapen en waarschijnlijk droomde over hoe hij Bill Gates ontmaskerde als massamoordenaar. Ergens klamp ik me nog vast aan de mogelijkheid dat Michiel straks weer normaal gaat doen nu de buitenwereld langzaam maar zeker ook weer meer terug naar normaal aan het gaan is. Want ik ben bang dat dit ‘nieuwe normaal’, en dan heb ik het niet alleen over de anderhalve- metersamenleving, niet iets is waar ik op lange termijn mee kan leven. Maar ik ben ontzettend bang dat mijn hoop gebaseerd is op een strohalm. Het lijkt me onwaarschijnlijk dat Michiel straks het licht ziet en zegt: ‘Jeetje, ik had wel een behoorlijke vlaag van verstands- verbijstering hè?’, waarna we weer op de oude voet verder gaan, alsof er niets gebeurd is. Ik kan me niet voorstellen dat ik een kind zou opvoeden met iemand die zulke gekke gedachten heeft. Als ik heel diep bij mezelf te rade ga, voel ik dat ik me al van hem aan het losmaken ben. Hoe meer gekke dingen hij zegt, hoe makkelijker dat gaat. Maar hoe ‘wakker’ hij ook beweert te zijn, Michiel lijkt daar nog steeds niets van te merken.’
Tekst: Vivienne Groenewoud | Beeld: iStock
Dit verhaal komt uit VIVA-2020-28. Dit nummer ligt t/m 14 juli in de winkel of kun je hier online bestellen.
»BESTEL VIVA ONLINE | KLIK HIER «
Het bericht Gabrielle’s (33) vriend raakte geobsedeerd met complottheorieën: ‘Wie was deze man? En wat had hij met mijn vriend gedaan?’ verscheen eerst op V!VA - Niets te verbergen.