Ze vraagt zich vooral af wat anderen voor haar kunnen betekenen en zal altijd haar eigen behoeftes boven die van een ander stellen. Susanne (31) heeft een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
‘Tekenen en schilderen zijn altijd mijn passie geweest. Al toen ik een klein meisje was, had ik een scherp oog voor dingen als kleur, lichtval en textuur. Het hielp me de wereld te creëren zoals ik die zag. Dat is waar mijn schilderijen op zijn gebaseerd: mijn visie op de wereld. Een prachtig beeld, mag ik wel zeggen. Met mij als middelpunt.
Tijdens mijn puberteit, als mijn ouders boos op me waren, zeiden ze wel eens dat ik geen inlevingsvermogen had. Dat ik koud en egoïstisch was. Ik haatte het om toe te geven dat ze gelijk hadden. Maar dat hadden ze wel, ook nu nog. Ik ben een opportunist, ik hecht me niet aan anderen. Ik leef puur voor mezelf. Alles wat ik doe, elk contact dat ik aanknoop, is vanuit dezelfde gedachte: hoe kan deze persoon me van pas komen? Waar dat door komt, weet ik niet, ik heb een leuke jeugd gehad en hoewel ik enig kind ben, ben ik niet extreem verwend door mijn ouders. Ik heb gewoon altijd het gevoel gehad dat ik beter ben, meer verdiende dan andere mensen.’
Lees ook:
Britt (36): ‘Dit zou iedere leraar kunnen overkomen’
Oppervlakkige vriendinnen
‘Als kind wilde ik dat iedereen me mooi, leuk en lief vond. Ik wilde niets liever dan beroemd en aanbeden worden. Misschien had het ermee te maken dat ik gepest werd. Ik zag succesvol worden als de beste manier om mijn pestkoppen terug te pakken. Om ze de baas te worden. Waarom ik gepest werd? Ik kan het niet met zekerheid zeggen, maar ik denk dat het was omdat mijn klasgenootjes geen hoogte van me kregen. Kinderen zijn groepsdieren, ik viel daarbuiten.
Ik ben narcistisch, niet autistisch, en merkte dus dondersgoed dat mijn eigengereide gedrag me benadeelde. Daarom sloot ik in die periode, ik was elf of twaalf, vriendschap met een ander meisje dat ook buiten de groep lag. Niet vanuit compassie of herkenning omdat zij net als ik het mikpunt van pesterijen was; de vriendschap ontstond puur vanuit mijn gedachte dat je met zijn tweeën sterker bent dan alleen. Ik deed aardig tegen haar, won haar vertrouwen. Samen vormden we een front en werden we meestal met rust gelaten. Oppervlakkig gezien waren we vriendinnen, maar als zij verdrietig was, interesseerde me dat niet.
Door fladderen
Op een dag stond ze ’s middags huilend op de stoep. Na school had een groepje meiden haar achtervolgd en in de bosjes geduwd, vlak bij mijn huis. Daar zat ik dan. Knullig, met een arm om haar heen en een glaasje water in mijn hand. Medelijden voorwendend, terwijl het me eigenlijk niet kon schelen wat ze vertelde. Ik voelde me zelfs lichtelijk geïrriteerd door haar zwakheid, het snot dat uit haar neus stroomde en de hakkelende manier waarop ze vertelde wat er was gebeurd.
‘Ik kies mensen uit die iets voor me kunnen beteken en als ik ze niet meer nodig heb, fladder ik door’
Ik werkte haar zo snel mogelijk de deur uit, terwijl mijn hersens ratelden over hoe ik dat zo sociaal acceptabel mogelijk kon inkleden. Ik vertelde een smoes dat ik naar tekenles moest. Zo ging en gaat het eigenlijk met al mijn vriendschappen en relaties: ik kies mensen uit die iets voor me kunnen betekenen en als ik ze vervolgens niet meer nodig heb, fladder ik door naar de volgende. Nee, ik voel me daar niet slecht over. Iedereen knoopt toch relaties aan omdat je daar iets voor jezelf uithaalt?’
Mijn wereld draait om mij
‘Wat me weleens verontrust, is dat ik zo moeiteloos emoties kan faken die ik helemaal niet voel. Ik ben best in staat empathie te voelen, vooral voor kinderen of dieren. Maar tot een bepaalde hoogte. Ik zie het leven voornamelijk als een spel: ik beheers de zetten. Daar geniet ik van. Ik ben daar best fatalistisch in. Ik geloof niet in God, een andere hogere macht of in spiritueel geneuzel zoals karma. Mijn wereld draait om mij, dus waarom zou ik het spel niet spelen zolang ik er goed in ben?
Ik snap dat veel mensen die mijn verhaal straks lezen misschien zullen zeggen dat ik zielig ben, omdat ze denken dat ik niet in staat ben een echte connectie aan te gaan. Maar ik zie dat eerder als onvermogen van hun kant om te zien dat mijn brein superieur is aan dat van hen. Ik ben in staat emoties te veinzen die ik zo kan inzetten dat ik bereik wat ik wil.
Mijn eigen gang
Mijn geluk is dat ik er goed uitzie. Ik trek mensen aan. Mannen, vooral. Daarom heb ik nooit moeite hoeven doen om een vriendje te krijgen. In de derde van de middelbare school kreeg ik er steeds meer maling aan of ik wel of niet geaccepteerd werd. Ik had inmiddels een duidelijk doel voor ogen: kunstenares worden. De rest boeide me niet meer. Ironisch genoeg wilde ineens ieder meisje mijn vriendin zijn. Plotseling vonden ze het stoer in plaats van raar dat ik mijn eigen gang ging. De jongens wilden me versieren omdat ik de reputatie had dat ik niet te krijgen was. Althans, wel voor een avondje zoenen, maar meer niet. Sinds die tijd fladderde ik van de een naar de ander, er was niemand die me lang kon boeien.’
Relaties met een doel
‘Bas, mijn huidige vriend, ontmoette ik bij een dansvoorstelling die ik bezocht toen ik op de kunstacademie zat. Het was een nogal experimentele voorstelling waarbij twee mensen in het midden van de dansvloer oogcontact maakten en elkaars bewegingen spiegelden alsof ze samensmolten. Het was mooi, vooral door de zachte muziek die de dans begeleidde, maar ik voelde er verder niet veel bij. Bas stond naast me. Ik vond hem aantrekkelijk en bestudeerde stiekem zijn gezicht. Hij leek hevig ontroerd door wat hij op het podium zag. Ik probeerde zijn reactie te spiegelen en trok daarmee zijn aandacht. Hij lachte en wisselde een blik. Lang verhaal kort: ik ben dus heus wel in staat om een connectie met mensen te krijgen.
‘Mijn vrienden vinden me geweldig, omdat ik dat ook ben’
Ik heb alleen relaties en vriendschappen die een specifiek doel hebben. En echt, mijn vrienden vinden me zonder uitzondering geweldig, omdat ik dat ook ben. Bas en ik kregen een relatie, maar die is niet zonder strubbelingen. Ik heb veel ruimte nodig om mijn eigen ding te kunnen doen en ik kan er slecht tegen als mensen me claimen. Bas is een emotioneel mens en dat botst regelmatig met mijn koele, gesloten karakter. Tijdens een van onze ruzies huilde hij. Hij wist niet meer of we wel een toekomst hadden, omdat ik ‘zo weinig rekening hield met zijn emotionele behoeften’.
Lees ook:
Demi (33): ‘Ik heb een draak van een schoonmoeder’
Financieel afhankelijk
Ik zag zijn tranen en hoewel me dat best verdrietig maakte, maakte ik me het meeste zorgen over hoe ik hem moest overtuigen om bij me te blijven. Ik ben financieel afhankelijk van hem en woon in zijn huis. Ik had op dat moment zelfs geen baan, ik was net afgestudeerd als autonoom kunstenaar en hij onderhield me. Dus in plaats van het juiste te doen en mijn ogen te openen voor wat er werkelijk speelt – dat mijn onvermogen mezelf echt open te stellen hem opbrak – overtuigde ik hem met seks.
Ik fluisterde hem in zijn oor dat we onze relatie konden laten werken zolang we van elkaar houden. Dat geloof ik ook wel, maar de onderliggende reden is dat ik wil dat hij bij me blijft omdat ik nergens ben zonder zijn financiële steun. Ik hou echt wel van hem, maar in zijn ogen zou dat om de verkeerde redenen zijn. Ik stel mijn eigen belangen dus boven die van hem, zoals ik dat eigenlijk doe bij al mijn sociale contacten. Dit heb ik mijn hele leven al gedaan. Ik probeer om anderen te geven en goed voor ze te zijn, maar als iets doen voor een ander een streep door mijn eigen plannen zet, of mij op wat voor manier dan ook benadeelt, zet ik mezelf op de eerste plaats.’
Sommige artikelen kun je maar gedeeltelijk lezen op viva.nl, omdat ze afkomstig zijn uit de papieren VIVA. Uit respect naar onze abonnees én om te zorgen dat wij online leuke gratis content kunnen blijven maken, linken wij je door naar onze magazine-shop om het hele artikel te lezen. Dit is een online platform waar je alle edities van VIVA ook los kunt bestellen. We hopen te kunnen rekenen op je begrip!
Tekst: Vivienne Groenewoud| Beeld: iStock
»BESTEL VIVA ONLINE | KLIK HIER«
Op de hoogte blijven van onze leukste artikelen en winacties? Schrijf je in voor de VIVA-nieuwsbrief.
Het bericht Susanne (31): ‘Ik heb altijd al het gevoel gehad dat ik beter ben dan anderen’ verscheen eerst op V!VA - Niets te verbergen.