Toen zangeres Adele een foto van haar afgeslankte lijf postte, viel ze vooral ten prooi aan kritiek. Dat overkwam ook Nathalie (33) nadat ze bijna dertig kilo afviel.
‘Ik had amper een stap over de drempel van de lunchroom gezet of mijn vriendin Katja tetterde haar ‘begroeting’ al door de ruimte: ‘Schat! Waar zijn je tieten gebleven? Hahaha!’
Omdat direct alle ogen op mij gericht waren, wist ik niets anders te verzinnen dan on-gemakkelijk met haar mee te lachen, terwijl ik snel aan het tafeltje waar mijn vriendinnen zaten aanschoof. Mijn andere vriendin Eline was gelukkig wat subtieler: ‘Jeetje, jij bent écht veel afgevallen, zeg!’ Ik glimlachte en wilde net dankjewel zeggen, toen ze eraan toevoegde: ‘Maar je moet nu wel stoppen hoor, anders word je echt te dun. Je lijkt wel een schaduw van jezelf!’
Medelijden
Als ik eerlijk ben, dacht ik tot op dat moment altijd dat skinny shaming iets was wat dunne mensen verzonnen om medelijden op te wekken. O, boehoe, wat afschuwelijk dat mensen je erop wijzen dat je slank bent, schoot altijd door mijn hoofd, als ik in een tijdschrift las dat de vrouwen wier figuur ik zo benijdde zich gekwetst voelden door opmerkingen als: ‘Eet eens een hamburger’ of: ‘Er hangen twee draadjes aan je rok.’
Ik geef toe, dat klinkt niet aardig. Maar dat komt misschien ook omdat ik er alleen maar over lás. In werkelijkheid bleef ik ver uit de buurt van vrouwen met het – in mijn ogen – perfecte figuur. Ik voelde me gewoon nooit echt gemakkelijk bij ze in de buurt, maar ik denk ook dat het zo werkt dat je automatisch vrienden zoekt die dezelfde dingen leuk vinden als jijzelf. Sporten en bewegen hoorden daar in mijn geval niet bij.’
Lees ook:
Kim vergokte al haar spaargeld én dat van haar vriend (uit het magazine)
Geen commentaar
‘Mijn vriendinnengroepje bestond dan ook uitsluitend uit vrouwen die, net als ik, meer hielden van bitterballen eten en wijntjes drinken dan van bootcampen in het park en smoothies blenderen. En ja, dat heeft nu eenmaal zijn uitwerking op je figuur, zeker als je de dertig eenmaal gepasseerd bent.
Het gekke is: toen ik nog bijna honderd kilo woog, zo’n dertig kilo te veel voor mijn lengte, gaf niemand commentaar op mijn figuur. Oké, mijn moeder zei weleens dat het niet gezond was om zo veel extra gewicht mee te dragen.
‘Het gekke is: toen ik nog bijna honderd kilo woog, gaf niemand commentaar op mijn figuur’
Maar van mijn vriendinnen of mijn vriend had niemand ooit commentaar op mijn eetgewoonten. Niet als ik liters frisdrank achterover sloeg en ook niet als ik ‘s avonds laat nog even langs de McDrive of de shoarmatent wilde. Sterker nog: ze gingen maar al te graag met me mee. Maar inmiddels is alles anders. Sinds ik van mijn huisarts te horen kreeg dat mijn bloedsuiker angstwekkend hoog was, besloot ik: nu is het genoeg.’
Wat nou body positivity?
‘Ik ben altijd vol geweest en had daar geen problemen mee. Mijn motto was: liever te dik in de kist dan een feestje gemist. Maar juist omdat ik zo veel van het leven hou en heel erg oud wil worden, waren de serieuze risico’s voor mijn gezondheid de motivatie die ik nodig had om het roer om te gooien.
Niet dat het zo makkelijk ging. Het heeft me bloed, zweet en tranen gekost maar ik weeg, dankzij een uitgebalanceerd dieet van een diëtiste en een trainingsschema, inmiddels een gezonde negenenzestig kilo. Ik voel me beter dan ooit.
Maar wat niet beter voelt, is dat mijn vriendinnen, die niets dan medeleven toonden toen ik nog dik was en zei dat ik wilde afvallen, me nu steken onder water geven omdat ik ‘te dun’ zou zijn. Of beter gezegd: dunner dan zij.
Aanvankelijk steunden ze me nog. Ze vonden het knap dat ik mijn dieet zo goed volhield en complimenteerden me toen ik van maat 48 naar maat 44 was gegaan, maar daar had het denk ik wel moeten stoppen. Want inmiddels ben ik te slank naar hun zin. Er is me al gevraagd of ik echt geen eetstoornis heb, er zijn neerbuigende opmerkingen gemaakt over het ‘geluk’ dat ik heb door zo makkelijk af te vallen, terwijl ik mijn hele eetpatroon heb omgegooid en drie keer per week train!
‘Tijdens een etentje noemden mijn vriendinnen me een konijn, omdat ik ‘alleen nog maar groenten eet’
Er werd me schamper verteld dat een te hoog BMI echt niet hoeft te betekenen dat je ongezond bent. En laatst werd ik tijdens een etentje met vriendinnen een konijn genoemd, omdat ik ‘alleen nog maar groenten eet’. Vergis je niet: dit zijn dus dezelfde vrouwen die hun mond voortdurend vol hebben over body positivity.
Van jezelf houden, van je lichaam houden, ieder lijf is een bikinilijf… noem maar op. Alleen lijkt het er ineens meer op dat ik alleen van mijn lichaam mocht houden zolang ik overgewicht had. ‘Zou je dat frietje nu wel eten? Je bent al zo dik!’ Als iemand deze opmerking zou maken, staat de body positivity movement op zijn achterste benen. Maar ‘eet je wel genoeg?’ moet blijkbaar gewoon kunnen.’
Zogenaamde grapjes
‘Mijn vriend was de enige die nog normaal deed. Hij zei dat ik absoluut niet hoefde af te vallen voor hem. Hij houdt sowieso van me, of ik nu honderd kilo weeg, of vijftig. Maar hij vindt me nu wel aantrekkelijker, vooral ook omdat hij merkt dat ik mezelf sexyer voel.
En natuurlijk vindt hij het net als ikzelf fijn dat ik nu een gezond gewicht heb. Maar vanwege de opmerkingen van mijn vriendinnen in de trant van ‘Je bent toch niet ziek?’ was het toch lastig om gelukkig te zijn met mijn gezonde gewicht.
Een keer vroeg Katja wanneer ik voor het laatst een fatsoenlijke maaltijd had gehad. Toen ik nog dik was, heb ik die vraag nooit gekregen. Ik wist dus echt niet hoe ik daarop moest reageren. Skinny shaming is iets waar je heel lastig je vinger op kunt leggen. De opmerkingen zijn zo onderhuids, meestal in de vorm van ongevraagd advies, bezorgdheid of ‘grapjes’.
En dan vaak op een zogenaamd bezorgd toontje, met een meelevende blik of met een lach, alsof dat het acceptabel maakt. Het gekke is: skinny shaming wordt veel meer geaccepteerd dan fat shaming. Alsof je, zolang je slank bent, daar blij mee moet zijn en je vooral je mond moet houden als iemand commentaar heeft op je uiterlijk. Maar het heeft toch dezelfde negatieve emotionele impact om voor ‘langpootmug’ te worden uitgemaakt als voor ‘zeekoe’?’
Niet meer onzichtbaar
‘Aanvankelijk probeerde ik het te laten gaan, maar het voelde steeds meer of mijn vriendinnen, Katja voorop, me probeerden neer te halen. Op een middag zat ik met haar op een terras toen een man met een wasbord voor onze neus zijn spieren begon te flexen terwijl hij opzichtig naar me keek.
Ik moest erom lachen, maar tegelijkertijd stak het me ook. Het is raar als je ineens niet meer onzichtbaar bent, zoals ik heel lang heb ervaren. Ik weet dat ik een leuke persoonlijkheid heb. Ik heb doelen in het leven, ben ambitieus, intelligent, grappig en zorgzaam en vrij gemakkelijk in de omgang. Het steekt me als ik bedenk dat de mannen die nu naar me kijken me geen blik waardig zouden gunnen als ik nog dik was.
Dat wilde ik tegen mijn vriendin zeggen, maar de zin bleef halverwege in mijn keel steken toen ze met haar ogen rolde. ‘Schat, zeg maar niets. Ik snap het. Het is vréselijk om sjans te hebben met de dubbelganger van Chris Hemsworth en in maatje 36 te passen. Ik heb met je te doen hoor. Écht.’ Toen slikte ik mijn woorden maar in. Ik verzon een smoes dat ik nog langs mijn moeder moest, maar in werkelijkheid ging ik verdrietig naar huis.
Adele
Toen ik las dat zangeres Adele zo veel was afgevallen, was ik benieuwd naar de reacties. En die kwamen er. Artikel na artikel verscheen online, waarin werd gezegd dat haar succes voor een groot deel juist te danken was aan haar rondingen en ‘girl next door’-look, en dat ze een stuk minder leuk was nu ze eruitzag alsof ze niets liever deed dan quinoa eten.
Degenen die wél iets positiefs over haar gewichtsverlies zeiden, werden volledig afgemaakt. Er verschenen zelfs hele essays over hoe het complimenteren van gewichtsverlies problematisch kan zijn omdat je daarmee zou stellen dat dunnere lichamen waardevoller zijn, wat vetfobie in de hand zou werken.
Ik vond het bizar om te lezen; dit was precies hoe mijn vriendinnen zich naar mij toe gedroegen! Het leek net of het kwartje toen pas echt bij me viel. Zij maakten die rottige opmerkingen niet omdat ik zo was afgevallen, maar omdat ze negatieve gevoelens over zichzelf hadden. En omdat mij aanvallen een prima defensiemechanisme is tegen die rottige gevoelens. Door lullige opmerkingen tegen mij maken, onthulden ze – onbedoeld en misschien wel onbewust – hun eigen pijn.’
Lees ook:
Kyra: ‘Met mij maakte hij trouwplannen. Met haar zat hij in een ivf-traject’
Skinny bitch
‘Na enkele maanden van zogenaamd bezorgde of grappige opmerkingen was ik het zat. Inmiddels wist ik wat ik kon verwachten op een vriendinnenavondje, dus bij de volgende zette ik me schrap voor wat ging komen. En ik hoefde er niet eens lang op te wachten. ‘Ja hoor, daar heb je onze skinny bitch!’ riep Katja toen ik binnenkwam. Dit was mijn moment.
Ik schraapte mijn keel en zei: ‘Zeg Katja, jij bent toch zo van de body positivity? Waarom kun je dan met geen mogelijkheid respecteren dat ik dat ook ben? Ik zet mijn lichaam op de eerste plaats en maak er iets van wat ik als positief kan beschouwen. Dát is waar body positivity over zou moeten gaan. In plaats van op de bank te liggen en een plank Franse kaas naar binnen te werken, zou jij ook kunnen doen wat ik doe: sporten. Gezond eten. Dat je daar geen zin in hebt, is prima, maar hou eens op met te doen alsof ik gewoon een hamburger moet eten en mijn mond moet houden. Ik ben nog gewoon dezelfde, alleen zonder de overtollige ballast die ik de hele dag rondsjouwde.’ Toen ik wegbeende, zag ik uit mijn ooghoeken hoe een perplexe Katja me nakeek. Ik had wel pijn in mijn buik. Pure zenuwen, want meestal ben ik niet zo assertief. Maar dit was echt even nodig, ik had het zo gehad!’
Sommige artikelen kun je maar gedeeltelijk lezen op viva.nl, omdat ze afkomstig zijn uit de papieren VIVA. Uit respect naar onze abonnees én om te zorgen dat wij online leuke gratis content kunnen blijven maken, linken wij je door naar onze magazine-shop om het hele artikel te lezen. Dit is een online platform waar je alle edities van VIVA ook los kunt bestellen. We hopen te kunnen rekenen op je begrip!
Tekst: Vivienne Groenewoud
Op de hoogte blijven van onze leukste artikelen en winacties? Schrijf je in voor de VIVA-nieuwsbrief.
Het bericht Nathalie (33) wordt geskinny shamed: ‘Waar zijn je tieten gebleven?’ verscheen eerst op V!VA - Niets te verbergen.